Wycieczka szlakiem starych drzew.

Kiedy świeci słońce, dobrze jest skryć się w cieniu drzew. Najlepiej, jeśli drzewa będą odpowiednio stare. Wiele takich rośnie w samym Pietkowie i jego najbliższej okolicy. Warto wybrać się tam na cały dzień i zobaczyć najstarsze – pomniki przyrody.

Jest takich kilka w parku podworskim w Pietkowie. Można tam dotrzeć skręcając w Gabrysinie w lewo (800 metrów od skrzyżowania). Zobaczymy najpierw starą, zabytkową gorzelnię, w której i dziś trwa produkcja spirytusu. Tuż za nią wzdłuż drogi, po obu jej stronach, rosną wspomniane pomniki przyrody. Nieco dalej w głębi parku takich starych drzew pamiętających czasy rodziny hrabiów Starzeńskich znajdziemy jeszcze kilka, to klon czerwonolistny i wiekowe modrzewie. Prawdziwy jednak wielowiekowy okaz - ponad pięćsetletni dąb Rudosław z Podlasia czeka na nas w lesie Siudymach, oddzielającym Pietkowo od Daniłowa. Jadąc z Łap szlakiem Kolejarzy miniemy Daniłowo i dojedziemy do końca lasu (przed nami Pietkowo). Skręcić musimy w lewo, czeka nas dziewięćset metrów wędrówki (do lasu nie wjeżdżamy). Dobra, szeroka leśna droga wyprowadzi wprost na pola. Idąc wzdłuż pól przy lesie ( kierujemy się cały czas w lewo) przejść musimy jeszcze około kilometra, w połowie drogi miniemy starą myśliwską ambonę. 5 minut marszu i zobaczymy wejście w głąb lasu. Jeszcze kilkanaście kroków i... dąb. Rudosław znajduje się na terenie ostoi zwierzyny, a więc wstęp do tej części lasu wzbroniony, możliwy tylko po uprzednim skontaktowaniu się z Nadleśnictwem.

Bobrowe żeremia.

Kiedy zdecydują się państwo na „krótki wypad”, polecamy do zobaczenia las Zwierzyniec w pobliżu Pietkowa. Z Łap bez problemów można tu dojechać autobusem. Także dłuższa rowerowa wyprawa nie będzie specjalnie męcząca, nie mówiąc już o samochodzie. By zobaczyć żeremia bobrów i odpocząć od miejskiego klimatu należy na skrzyżowaniu (Łapy – Brańsk; Pietkowo - Wilkowo) w Pietkowie skręcić w stronę Wilkowa. Jeśli zdecydowaliśmy się na przyjazd własnym samochodem, po przejechaniu kilkuset metrów musimy pozostawić auto na poboczu głównej drogi, do lasu możemy już tylko wejść. Skręcamy w głąb lasu w leśną drogę, przy której rosnie dąb, mamy dwie drogi do wyboru – prosto i lekko w lewo, obie doprowadzą nas wprost na wielkie rozlewiska, to już dzieło bobrów. Powinniśmy zachować ciszę, weszliśmy nie tylko na teren bobra, ale też przyszliśmy do miejsca pod ścisłą ochroną – to ostoja zwierzyny, w której swoje gniazdo założył czarny bocian. By zobaczyć bobry powinniśmy tu przyjść o zmierzchu, by popatrzeć na bociany - lepiej rano. Możemy tu też oglądać czaple. Zawsze jednak po wcześniejszej zapowiedzi w Nadleśnictwie Rudka (do którego teren ten należy) tel. (85) 730 – 58 – 00 lub zawiadomieniu leśniczego  tel. (85) 650 -13 - 81.

Stawy w Pietkowie.

Właścicielem stawów są Lasy Państwowe, w tej chwili tereny te dzierżawi prywatny właściciel. Pietkowskie stawy nazwane są imionami córek właścicieli hrabiów Starzeńskich. Lata świetności to miejsce miało w XIX wieku, ale i teraz warte zobaczenia.

Dojazd do Pietkowa autobusem PKS. Można też przyjechać rowerem. By dojść do miejsca naszej dzisiejszej wyprawy nalezy na wysokości zabytkowej plebanii, lub jeśli ktoś woli na wprost kościoła, skręcić w drogę prowadzącą w kierunku wsi Osówka (jest kierunkowskaz). Idąc w dół cały czas prosto po około 3 kilometrach zauważamy drogę skrecającą w lewo. Jest charakterystyczna, po obu stronach obsadzona młodymi sosnami i brzozami. Teraz jeszcze kolejny kilometr, wchodzimy w stary las i drogą trochę wyboistą dochodzimy do samych stawów. Na skraju lasu możemy chwilę odpocząć, jest do tego celu przygotowane miejsce – kominek, ławy, stoły. Wychodzimy nad stawy. Teraz już tylko słuchać i patrzeć.

Miejsce wypoczynku.

Przed wycieczką należałoby skontaktować się z właścicielem – Lasy Państwowe – Nadleśnictwo Rudka tel. (085) 730-58-00 lub z dzierżawcą tel. (085) 650-15-21.

Ścieżki rowerowe.

Gmina posiada 3 ścieżki rowerowe o łącznej długości 72 km.

Trasa nr 1, długość 18 km (niebieska):
- Daniłowo - Siudymach - Pietkowo - Turek - Ostrów - Zwierzyniec - Pietkowo.
Liczba ciekawych miejsc - 13.

Trasa nr 2, długość 22 km (zielona):
- Poświętne - Brzozowo Chrzczony - Brzozowo Chabdy - Brzozowo Solniki - Zdrody Stare - Zdrody Nowe - Kamińskie Ocioski - Płonka Kościelna.
Liczba ciewkawych miejsc - 8.

Trasa nr 3, długość 32 km (czerwona):
- Turek - Gabrysin - Wilkowo - Wołkuny - Brzozowo Panki - Brzozowo Korabie - Brzozowo Antonie - Brzozowo Chrzczony - Marynki - Józefin - Pietkowo.
Liczba ciekawych miejsc - 9.

Trasa nr 1 – długość 18 km.

Nasz przejazd możemy rozpocząć na granicy gminy od strony wsi Daniłowo, pośród pięknych lasów mieszanych, które okresie letnim i jesiennym są rajem dla zbieraczy runa leśnego. Po przebyciu około 2 km skręcamy w kierunku położonego głęboko w lasach uroczyska Siudymach, gdzie będziemy mogli podziwiać pomnik przyrody. Prawdziwy wielowiekowy okaz – ponad pięćsetletni dąb Rudosław z Podlasia.  Rudosław znajduje się na terenie ostoi licznie tu występującej zwierzyny leśnej. Mnie więcej w połowie drogi miniemy starą myśliwską ambonę, z której możemy obserwować otoczenie.

W drodze powrotnej z uroczyska Siudymach, przecinamy drogę relacji  Pietkowo – Daniłowo i kierujemy się „Aleją jesionową „ w kierunku wsi Turek. Wyjeżdżając z miejscowości Turek kierujemy się do wsi Pietkowo – około 1 km, wyjeżdżając na wprost bramy zabytkowego cmentarza w tej miejscowości, na którym obejrzeć możemy między innymi grobowiec hrabiów Starzeńskich. Zabytkowy parafialny cmentarz grzebalny  założono jeszcze w XVIII wieku.

Z cmentarza parafialnego swój rajd kierujemy się do centrum Pietkowa, gdzie można obejrzeć zabytkową, krytą gontem, drewnianą plebanię z 1762 r. Od plebani zjeżdżamy w dół w kierunku wsi Osówka, mijając położony w dolinie rzeki Lizy most i zalew wodny, by następnie wjechać do zabytkowego  parku dworskiego ( około 0,3 km od plebani), którego kompozycja powstała jeszcze w XV wieku. Należy on do tych przyrodniczych obszarów zurbanizowanych, który zachował ślady dawnej doskonałości kompozycyjnej: pozostał układ wnętrz, część dróg oraz kompozycja alej. W tymże parku występuje bardzo wiele ciekawych roślin. Wśród nich wiele rzadko występujących, takich jak: lipa amerykańska, buk zwyczajny odmiany czerwonolistnej, iglicznia trójcieniowa czy skrzydłoorzech kanadyjski. Większość starych drzew pochodzi jeszcze  z XVIII – XIX wieku. W sąsiedztwie parku zobaczymy starą, zabytkową gorzelnię, w której dziś trwa produkcja spirytusu.

Mając nieco więcej wolnego czasu, w Pietkowie możemy też obejrzeć inne zabytki architektury, takie jak:

- Kościół murowany z lat 20 XX wieku w stylu neogotyckim,

- Obora drewniano – murowana z końca XIX wieku,

- Stodoła drewniano – murowana z końca XIX wieku

- Dom ogrodnika, murowany z początku XX wieku

- Stajnia z oborą, murowana z XIX wieku

- Dom mieszkalny przy gorzelni, murowany, z 1901 roku

- Budynek gospodarczy przy gorzelni, murowany, z początku XX wieku

- Magazyn dworski, murowany z 1904 roku

- Budynki mieszkalne, drewniane z końca XIX wieku

Po przejechaniu 2,5 km z Pietkowa, z rejonu parku dworskiego, w kierunku Osówki, skręcamy w lewo w kierunku położonego w lasach kompleksu ( 200 ha)  stawów rybnych zlokalizowanych  na przysiółku Ostrów. Na skraju lasu możemy chwilę odpocząć. Jest do tego celu przygotowane miejsce – kominek, ławy, stoły. Możemy też skorzystać z gościnności gospodarza i skonsumować rybę. Wjeżdżamy nad stawy rybne. Lata świetności to miejsce miało w XIX wieku, ale i teraz jest warte zobaczenia. Teraz już tylko słuchać i patrzeć.  Teren, na którym jesteśmy objęty jest obszarami ochrony NATURA 2000. Zachowując ciszę i mając odrobinę szczęścia tutaj napotkać możemy: orła bielika, orlika krzykliwego, bociana czarnego, kaczkę krzyżówkę, łyski, cyranki, kurki wodne, łabędźa krzykliwego, czaplę siwą, białą oraz modrą. Poza tym przyległe do stawów lasy stanowią ostoję dzikich zwierząt. Stwierdzono między innymi obecność następujących gatunków: łoś, jeleń, sarna, dzik, lis, jenot, bóbr, wydra, wilk. Tutaj też  można poznać  wiele gatunków roślin chronionych, takich jak: pełnik europejski, wawrzynek wilczełyko, turówka wonna, kopytnik pospolity, pierwiosnek lekarski, płucnica islandzka, grzybienie, grążele.

Po wypoczynku na stawach, wracamy z powrotem do wsi Pietkowo, aby stąd skierować się w leśnictwa Zwierzyniec ( 1 km). Po drodze możemy jeszcze zerknąć na stojącą na skrzyżowaniu tzw. „latarnię zmarłych” - murowaną kapliczkę z XVIII wieku.

Wprawdzie na trasie naszej dalszej wędrówki nie ma  zabytków architektury, jak w środkowej części trasy, ale za to możemy podziwiać przyrodę leśnictwa Zwierzyniec. W dolinie rzeki Lizianka można za to obejrzeć liczne żeremia bobrów. Skręcając w głąb lasu w leśną drogę, przy której rośnie dąb, mamy dwie drogi do wyboru – prosto i lekko w lewo, obie doprowadzą nas wprost na wielkie rozlewiska, które to są  dziełem bobrów. Powinniśmy tutaj zachować ciszę, weszliśmy bowiem nie tylko na teren bobra, ale też przyszliśmy do miejsca pod ścisłą ochroną – to ostoja zwierzyny, w której swoje gniazdo założył czarny bocian. By zobaczyć bobry powinniśmy tu być najlepiej o zmierzchu, by popatrzeć na bociany - najlepiej rano.

Trasa nr 2 – długości 22 km.

Swoją jazdę rozpoczynamy w Poświętnem, gdzie na początek rajdu możemy obejrzeć górujący nad wsią neogotycki kościół pw. Przemienienia Pańskiego. W Poświętenem, w Urzędzie Gminy możemy też uzyskać niezbędne  informacje na temat naszej dalszej jazdy. Z Poświętnego kierujemy się do wsi Brzozowo Chrzczony. Po przejechaniu około 2 km zatrzymujemy się  przed tą miejscowością, przy zabytkowym drewnianym wiatraku- koźlaku z 1875 roku.

W miejscowości Brzozowo Chrzczony skręcamy w kierunku wsi Brzozowo Chabdy, po minięciu której udajemy się  do odległej o 2,5 km  wsi Brzozowo Solniki. Tutaj możemy podziwiać piękno krajobrazu, pełnego licznych wzniesień. Na tych wzgórzach, pokrytych łąkami możemy trochę odpocząć. Pośród tych naturalnych wyniesień zauważyć możemy niewielkie, ale piękne stawy.

Następnie swoją jazdę kontynuujemy w stronę Zdród Starych, po drodze mijając dolinę dopływu Narwi Szeroką Strugę, po czym przejeżdżamy przez tory kolejowe. Jedziemy wzdłuż torów około 2 km do przystanku PKP we wsi Zdrody Nowe. Po drodze możemy obejrzeć położone przy trasie naturalne tereny bagienne. Po dotarciu do miejscowości Zdrody Nowe proponujemy jazdę do Płonki Kościelnej, gdzie znajduje się Sanktuarium Maryjne. Możemy wybrać jedną w dwóch możliwości:

• skręcić w kierunki wsi Kamińskie Ocioski, w której możemy odpocząć i skorzystać z gościnności gospodarstwa agroturystycznego Pani Bożeny Perkowskiej, a następnie poprzez wieś Kamińskie Wiktory skierować do Sanktuarium Maryjnego we wsi Płonka Kościelna – 5 km,
• kontynuować jazdę wzdłuż torów kolejowych i po przejechaniu około 1 km skręcić w lewo do odległego o 4 km Sanktuarium Maryjnego we wsi Płonka Kościelna.

Trasa nr 3 – długości 32 km.

Jest to trasa szlakiem architektury  wiejskiej. Trasa rozpoczyna się w miejscowości Turek. Tutaj możemy zapoznać się z pozostałością założeń ogrodowych. Sama kompozycja powstała w XVI wieku. Uwagę należy zwrócić na przydrożne szpalery jesionowo klonowe.

Następnie kierujemy się w kierunku wsi Gabrysin. Po przejechaniu około 2 km możemy obejrzeć murowany budynek gospodarczy przy miejscowej gorzelni, wzniesiony w XIX wieku na planie ośmioboku. W jego sąsiedztwie wybudowany na planie kwadratu zabytkowy komin w gorzelni.

Z Gabrysia kierujemy się poprzez wieś Wilkowo do odległej o 7 km miejscowości Wołkuny. Tutaj jadąc do wsi Brzozowo Panki, po lewej stronie zobaczyć możemy pozostałości starego wiatraka. Dalej przejeżdżając przez wieś Brzozowo Panki udajemy się do wsi Brzozowo Korabie. Po przejechaniu około 4 km zatrzymujemy się  aby obejrzeć chatę o konstrukcji zrębowej. Chata wprawdzie przebudowana w dość istotny sposób, ale do dziś zachowująca wiele cech zabytkowych.

Ze wsi Brzozowo Korabie poprzez wieś Brzozowo  Antonie jedziemy do miejscowości Brzozowo Chrzczony. Tutaj obejrzeć możemy drewnianą  wiatrak koźlak z 1875 roku.

Ze wsi Brzozowo Chrzczony poprzez wieś Marynki jedziemy do odległego o 6 km Józefina. W tej miejscowości napotykamy na pozostałości założeń ogrodowych z XIX wieku.

Z Józefina kierujemy się do wsi Pietkowo, gdzie po 4 km jeździe kończymy wędrówkę podziwiając założenia ogrodowe z XVIII wieku o cechach barokowych i promienistym układzie alei.

Szlaki konne.

Szlak im. hr. Gabrieli Krasickiej długość 12 km.

Szlak wyznakowany w 2015 r. ze środków Nadleśnictwa Rudka na terenie Leśnictwa Pietkowo. Rozpoczyna się w pobliżu cmentarza w Pietkowie a kończy w pobliży cmentarza w Poświętnem. Prowadzi drogami leśnymi, liniami oddziałowymi oraz skrajem lasu i drogami polnymi. Szlak główny prowadzi z Pietkowa drogą polną w kierunku wschodnim i po 1000m skręca na północny-wschód przez las a następnie skrajem lasu wzdłuż doliny Lizy. Po około 2000m skręca na zachód i biegnie około 500m wspólnie ze szlakiem pieszym Kolejarzy w kolorze zielonym. Szlak przekracza następnie drogę powiatową z Daniowa do Pietkowa i prowadzi na zachód 2500m przez las w pobliże Leśniczówki Józefin. Tu skręca na północny-zachód, po 500m na południe i kończy się przy drodze wojewódzkiej w pobliżu cmentarza w Poświętnem. Szlak główny posiada kilka odnóg bocznych. Jedna z nich o długości  2500m biegnie równoleżnikowo na północ od Leśniczówki Józefin na skraj wsi Turek, gdzie łaczy się ze szlakiem pieszym Kolejarzy. Szlakiem tym można dojechać konno po 1000m do Pietkowa na południe lub na północ łącząc się z głównym szlakiem konnym. Kolejna  odnoga szlaku na długości 2000m prowadzi skrajem lasu na wschód od leśniczówki Józefin w kierunku południowym. Przecina drogę wojewódzką i po 1000m kończy się na skraju lasu na kolonii Marynki. Odnogi szlaku tworzą mała pętlę o długości 2000m dokoła głębokiej doliny cieku nad którym znajdują się ślady dawnej osady obronnej. W przyszłości planowane jest wyznakowanie nowego szlaku konnego na północ z Poświętnego w kierunku Tykocina.

Szlak im. Powstańców 1863 r długość 7 km.

Szlak wyznakowany w 2015 r. ze środków Nadleśnictwa Rudka na terenie leśnictwa Pietkowo. Rozpoczyna się na skraju lasu przy drodze powiatowej prowadzącej z Pietkowa do Wilkowa. Biegnie przez lasy w kierunku południowo-zachodnim i po 1500m dochodzi do zbiornika wodnego na dopływie Lizy. Znajduje się tu wiata turystyczna przy której szlak rozwidla się na dwa ramiona. Odnoga północna o długości 1700m prowadzi przez las i kończy się na jego skraju przy drodze do Wilkowa. Odnoga południowa o długości 1500m kończy się na skraju lasu i doliny Lizy. Obie odnogi posiadają łącznik o długości 500m umożliwiający wybór trasy. W przyszłości planowane jest przedłużenie szlaku do pomnika w Łukawicy oraz na północ w kierunku Józefina i połączenie ze szlakiem im.hr.Gabrieli Krasickiej.

Szlak im. 10 Pułku Ułanów Litewskich długość 8 km.

Szlak wyznakowany w 2015 r. ze środków Nadleśnictwa Rudka na terenie Leśnictwa Zwierzyniec. Rozpoczyna się na skrzyżowaniu dróg na skraju zabytkowego parku w Gabrysinie. Prowadzi w kierunku południowo-wschodnim razem ze szlakiem pieszym Kolejarzy. Po 1500m w lewo odchodzi droga na Stawy Pietkowskie, gdzie znajduje się Ośrodek Edukacji Cyranka i ścieżka edukacyjna. Szlaki prowadzą dalej prosto i po 1000m szlak pieszy odchodzi w lewo a konny prosto 500m do wsi Osówka. Tutaj skręca na południe skrajem lasów i po 1000m skręca w prawo przez las. Po 500m ponownie skręca w prawo mijając w oddziale 68 ślady kamiennych kręgów z okresu wędrówki ludów. Po około 1000m szlak skręca w lewo i po kolejnych 1000m wychodzi na skraj lasu. Przez kolejne 1500m biegnie lasem równolegle do drogi z Gabrysia do Kamiennego Dworu. Przy skrzyżowaniu z drogą do Łukawicy szlak odbija w prawo i prowadzi 700m groblą w dolinie Lizy a następnie aleją do punktu wyjścia. W przyszłości planowane jest połączenie tego szlaku ze Szlakiem Konnym Doliny Górnej Narwi.

Opracowanie i znakowanie szlaków konnych
 Sławomir Halicki